İşveren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (4. Madde – İşveren Genel Yükümlülüğü) gereği çalışanların güvenliğin sağlamakla yükümlüdür. Kanun gereği periyodik kontroller 25.04.2013 Tarihli 28628 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan “İş ekipmanları kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliği” esas alınarak yürütülür ve zorunludur.

Periyodik kontrol aralığı ve kriterleri standartlar ile belirlenmemiş iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır.

Bu hususlar, imalatçı tarafından belirlenmemiş ise iş ekipmanının periyodik kontrolü, bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılır. Belirlenen periyodik kontrol aralığının bu Yönetmelikte belirtilen istisnalar (*) dışında bir yılı aşmaması gerekir.

Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişi: Bu Yönetmelikte belirtilen iş ekipmanlarının teknik özelliklerinin gerektirdiği ve EK-3’te yer alan istisnalar saklı kalmak kaydıyla EKİPNET’e kayıtlı ilgili branşlardan mühendis, tekniker ve teknik öğretmenler yapabilir.

İş ekipmanının güvenliğinin kurulma ve montaj şartlarına bağlı olduğu durumlarda, ekipmanın kurulmasından sonra, çalışma şeklinde değişiklikler, kazalar, doğal olaylar veya ekipmanın uzun süre kullanılmaması gibi iş ekipmanındaki güvenliğin bozulmasına neden olabilecek durumlardan sonra, ilk defa kullanılmadan önce ve her yer değişikliğinde ekipmanın, periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tarafından kontrolü yapılır, doğru kurulduğu ve güvenli şekilde çalıştığını gösteren belge düzenlenir. (İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği – Mad. 7)

Periyodik kontroller, ülkemizde yasa, tüzük ve yönetmeliklerle yaptırılması zorunlu kılınmış kanuni yükümlülüklerdir. İş kanunu gereği her işveren, işyerinde kullanılacak iş ekipmanının yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik yönünden zarar vermemesi için gerekli tüm tedbirleri almakla yükümlüdür. Bu yükümlülük ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi açısından periyodik kontrollerin yapılması önem ve zorunluluk arz eder.

Akreditasyon uygunluk değerlendirme kuruluşlarınca gerçekleştirilen çalışmaların ve dolayısıyla bu çalışmalar sonucunda düzenledikleri uygunluk teyit belgelerinin (deney ve muayene raporları, kalibrasyon sertifikaları, yönetim sistemi belgeleri, ürün belgeleri, personel belgeleri vb.) güvenilirliğini ve geçerliliğini desteklemek amacıyla oluşturulmuş bir kalite altyapısıdır.

Periyodik kontrol yapacak kişi ve kuruluşlara akreditasyon, yetkilendirme ve eğitim zorunluluğu getirmeye Bakanlık yetkilidir. Periyodik kontrolleri yapılmış iş ekipmanları ile ilgili olarak, periyodik kontrol raporunun gerçeğe aykırı düzenlenmesi, bu Yönetmelikte yer alan kriterlere uygun olmayan kişilerce yapılması, uygun olmayan deney ve test yöntemleri kullanılarak yapılması gibi uygunsuzlukların Bakanlıkça tespit edilmesi durumunda, periyodik kontrol raporları geçersiz sayılır. Ayrıca düzenleyen kişiler hakkında 13 üncü maddenin üçüncü fıkrasına göre işlem yapılır.

18 Şubat 2022 Tarihli 31754 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İş Ekipmanlarının Periyodik Kontrollerini Yapmaya Yetkili Kişilerin Kayıt ve Eğitimlerine İlişkin Tebliğ ile , Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca iş ekipmanlarının periyodik kontrollerini yapmaya yetkili kişilerin kayıt ve eğitimlerine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Bu tebliğde de belirtildiği üzere aşağıda belirtilen iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri, ilgili ekipman veya ekipman grubu için akredite olmuş, akredite muayene kuruluşlarında çalışan periyodik kontrol yapmaya yetkili kişiler tarafından yapılır;

a) Kule Vinçler
b) LPG Tank ve Tesisatları (yer altı ve yer üstü).
c) Yürüyen Merdivenler.
ç) Asılı Erişim Donanımları.

29/6/2016 tarihli ve 29757 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliği kapsamında yer alan asansörlerin (içinde insan seyrinin mümkün olduğu) periyodik kontrolleri 4/5/2018 tarihli ve 30411 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliğinde belirtilen hususlara göre yapılır.